وزارت دادگستری ایالات متحده آمریکا روز جمعه ١٨ آبان جزئیات کیفرخواست مربوط به خنثی‌سازی یک توطئه جمهوری اسلامی برای ترور دونالد ترامپ، رئیس جمهوری منتخب آمریکا، پیش از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری را منتشر کرد.
بر اساس کیفرخواست جنایی ثبت‌شده در دادگاه فدرال منتهن، نیویورک، یک مقام ناشناس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در ماه میلادی سپتامبر (١١ شهریور تا ٩ مهر) به یکی از عوامل حکومت ایران دستور داده بود برنامه‌ای را برای رصد و در نهایت ترور ترامپ آماده کند.
انتشار بیانیه وزارت دادگستری آمریکا، تنها سه روز پس از پیروزی چشمگیر دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری، با واکنش‌های گسترده‌ای در میان مقامات آمریکایی و همچنین گمانه‌زنی‌های زیادی در میان کارشناسان سیاسی همراه بوده است.
- واکنش دادستان کل آمریکا
مریک گارلند، دادستان کل ایالات متحده، گفت کمتر تهدیدی در جهان علیه امنیت ملی ایالات متحده به اندازه تهدید جمهوری اسلامی جدی است.
به گفته او، وزارت دادگستری یک عامل جمهوری اسلامی را متهم کرده که از سوی حکومت ایران مامور هدایت شبکه‌ای از افراد جنایتکار به منظور انجام توطئه‌های ترور علیه اهدافی همچون دونالد ترامپ شده است.
مریک گارلند افزود دو فرد دیگر نیز که به عنوان بخشی از شبکه مزبور برای ساکت‌کردن و کشتن یک روزنامه‌نگار آمریکایی منتقد جمهوری اسلامی در خاک آمریکا استخدام شده بودند، بازداشت و تفهیم اتهام شدند.
دادستان کل ایالات متحده تصریح کرد آمریکا تلاش‌های جمهوری اسلامی برای به خطر انداختن امنیت ملی آمریکا و شهروندان آمریکایی را تحمل نخواهد کرد.
- واکنش رئیس اف‌بی‌آی
کریستوفر ری، رئیس پلیس فدرال آمریکا (اف‌بی‌آی)، با انتشار بیانیه‌ای در این باره گفت اتهامات مطرح‌شده در روز جمعه «تلاش‌های مستمر و گستاخانه» حکومت ایران برای حمله به شهروندان آمریکایی از جمله دونالد ترامپ، دیگر رهبران آمریکا و مخالفان جمهوری اسلامی را نشان می‌دهد.
به گفته او، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به عنوان یک سازمان تروریستی خارجی با همکاری جنایتکاران و قاتلان در حال توطئه برای حمله به آمریکایی‌ها در خاک آمریکا بوده است و چنین چیزی تحمل نخواهد شد.
کریستوفر ری افزود به لطف تلاش فشرده اف‌بی‌آی، طرح‌های مرگبار مختل شد.
او تصریح کرد اف‌بی‌آی متعهد به بهره‌گیری از تمام منابع خود به منظور محافظت از شهروندان آمریکایی در برابر جمهوری اسلامی و هر دشمن دیگری است که قصد حمله به آمریکایی‌ها را دارد.
- فرهاد شاکری و دو متهم دیگر
وزارت دادگستری ایالات متحده عامل اصلی جمهوری اسلامی برای ترور دونالد ترامپ را فرهاد شاکری، ۵۱ ساله ساکن ایران، و همکاران او را کارلایل ریورا ۴۹ ساله از بروکلین نیویورک و جاناتان لودولت، ۳۶ ساله از استیتن‌آیلند نیویورک معرفی کرد.
بنا بر بیانیه وزارت دادگستری، او یک مأمور سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است که در تهران، ایران زندگی می‌کند. شاکری که در کودکی به ایالات متحده مهاجرت کرده بود، حدود سال ۱۳۸۷ پس از گذراندن ۱۴ سال حبس به‌دلیل سرقت، از آمریکا اخراج شد. خبرگزاری آسوشیتدپرس شاکری را با اصلیت افغانستانی معرفی کرده است.
در بیانیه وزارت دادگستری آمده است که شاکری در ماه‌های اخیر از یک شبکه همکاران جنایتکار خود که در زندان ایالات متحده با آنها آشنا شده بود، برای تأمین نیروهای عملیاتی به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی استفاده کرده است تا نظارت و ترور اهداف سپاه را انجام دهند.
وزارت دادگستری این سه نفر را علاوه بر تلاش و برنامه‌ریزی برای ترور رئیس جمهوری منتخب ایالات متحده، به مشارکت در توطئه‌ای برای قتل یک شهروند آمریکایی ایرانی‌تبار در نیویورک هم متهم و اعلام کرد که ریورا در بروکلین و لودولت در استتن آیلند بازداشت شدند اما شاکری فراری است و تصور می‌شود که در ایران اقامت دارد.
شاکری، ریورا و لودولت به اتهام «مشارکت در توطئه برای قتل به‌ازای دریافت مزد» و «توطئه برای پولشویی» متهم شده‌اند که این اتهامات می‌تواند باعث محکومیت هر کدام به حداکثر ۲۰ سال زندان شود.
- مسیح علی‌نژاد
اگرچه مریک گارلند در سخنان خود به نام روزنامه‌نگار هدف ترور نافرجام از سوی جمهوری اسلامی اشاره‌ای نکرد، اما مسیح علی‌نژاد، روزنامه‌نگار و کنشگر سیاسی ایرانی-آمریکا، در ویدیویی اعلام کرد که اف‌بی‌آی به او اطلاع داده دو مرد به اتهام تلاش برای کشتن او در دانشگاه فیرفیلد دستگیر شده‌اند.
دو متهم دستگیرشده کارلایل ریورا ۴۹ ساله و جاناتان لودولت ۳۶ ساله هستند و قرار بود هنگام سخنرانی خانم علی‌نژاد در این دانشگاه به او سوءقصد کنند.
این روزنامه‌نگار ایرانی-آمریکایی افزود دو فرد مزبور توسط فرهاد شاکری اجیر شده بودند.
این سومین توطئه نافرجام حکومت جمهوری اسلامی ایران برای ترور مسیح علی‌نژاد است و در نتیجه آن ۱۵ نفر متهم شده‌اند که شش تن از آنها در بازداشت و حبس به سر می‌برند.
- جمهوری اسلامی ایران
وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران روز شنبه اتهامات آمریکا در مورد توطئه تهران برای ترور دونالد ترامپ، رئیس جمهوری منتخب را «کاملاً بی‌اساس» توصیف کرد.
به گزارش خبرگزاری فرانسه اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه حکومت ایران در بیانیه‌ای پس از اعلام اتهامات از سوی دادستان‌های آمریکا در رابطه با توطئه ادعایی، گفت: «وزارت امور خارجه ادعاهای مطرح مبنی بر دست داشتن [حکومت] ایران در سوء قصدی که مقامات سابق یا فعلی آمریکا را هدف قرار داده است، رد می‌کند.»
انکار نقش حکومت ایران در این توطئه در حالی مطرح می‌شود که در سال‌های اخیر مقامات جمهوری اسلامی بارها تهدید کرده‌اند که «انتقام» کشته شدن قاسم سلیمانی را به‌هر طریقی خواهند گرفت. علی شمخانی، دبیر وقت شواری‌عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی در همان روزها گفته بود «پاسخ» حکومت ایران به کشتن سلیمانی «حتما نظامی است، اما فقط به اقدامات نظامی محدود نمی‌شود.»
تلاش جمهوری اسلامی برای ترور مخالفان سیاسی خود در خارج ایران و همچنین مقام‌های پیشین دولت ترامپ از جمله شخص او مسبوق به سابقه است.
خبرگزاری رویترز اواسط مهر در گزارشی اعلام کرد جمهوری اسلامی از سال ۱۳۹۹ دستکم در ٣٣ فقره تلاش برای ترور یا آدم‌ربایی در اروپا و آمریکا دست داشته است.
- واکنش قانونگذاران آمریکایی
انتشار خبر سوء قصد نافرجام جمهوری اسلامی علیه دونالد ترامپ با واکنش برخی از قانونگذاران آمریکایی همراه بود.
مارکو روبیو، سناتور جمهوری‌خواه از ایالت فلوریدا، در واکنش به گزارش وزارت دادگستری ایالات متحده درباره توطئه جمهوری اسلامی برای ترور رئیس جمهوری منتخب آمریکا گفت: «رژیم ایران می‌خواهد دونالد را بکشد چون او را به عنوان تهدیدی برای بقای خود می‌بیند.»
دان سالیوان، سناتور جمهوری‌خواه از ایالت آلاسکا، ضمن بازنشر خبر مربوط به تلاش جمهوری اسلامی برای ترور دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا، نوشت: طی چهار سال گذشته دولت بایدن را تحت فشار قرار داده که سیاست موفق فشار حداکثری ترامپ علیه جمهوری اسلامی را دوباره وضع کند.
سناتور سالیوان اشاره کرد که مشتاقانه منتظر همکاری مجدد با دولت ترامپ درباره این «مسائل حیاتی» است.
جیمز لنکفورد، سناتور جمهوری‌خواه از ایالت کلورادو، گفت حکومت ایران از آزادی موجود در ایالات متحده تنفر دارد و این طرح ترور گواه دیگری بر این نفرت است.
او ضمن قدردانی از اقدام سریع پلیس فدرال (اف‌بی‌آی) و دیگر سازمان‌های اجرایی برای خنثی‌سازی این توطئه ترور گفت: «باید در برابر تروریسم اینجا در ایالات متحده هوشیار باشیم و به انجام اقدامات لازم برای محافظت از امنیت آمریکایی‌ها ادامه دهیم.»
جونی ارنست، سناتور جمهوری‌خواه از ایالت آیووا، در واکنش به انتشار خبر تلاش جمهوری اسلامی برای ترور دونالد ترامپ، رئیس جمهوری منتخب آمریکا، نوشت: ترامپ تحریم‌های «فشار حداکثری» را باز خواهد گرداند و بار دیگر حکومت ایران را ورشکسته خواهد کرد.
سناتور ارنست تصریح کرد که حکومت مبتنی بر وحشت و ترور جمهوری اسلامی باید پایان یابد.
و نهایتا جان کندی، سناتور جمهوری‌خواه از ایالت لویزیانا، در شبکه اجتماعی ایکس، نوشت که حکومت ایران از آمریکایی‌ها متنفر است.
- نظر کارشناسان
حسین آقایی، پژوهشگر روابط بین‌الملل و امور استراتژیک و شاهین مدرس، تحلیلگر مطالعات امنیتی و کارشناس روابط بین‌الملل روز جمعه در گفت‌وگو با صدای آمریکا، توطئه‌های جمهوری اسلامی برای ترور دونالد ترامپ را واکاوی کردند.
حسین آقایی در پاسخ به پرسش مجری صدای آمریکا درباره چرایی گستاخ‌تر شدن جمهوری اسلامی در اقدامات تروریستی و مشخصا تصمیم به ترور رئیس جمهوری منتخب ایالات متحده گفت: «جمهوری اسلامی علیه دشمانش یک جنگ سازمان‌یافته ترکیبی را به راه انداخته و چون در تنگنا قرار گرفته و بقایش به خطر افتاده است، میزان و شدت عملیات ترور برون مرزی را افزایش داده است.»
او با استناد به گزارش موسسه مطالعات امنیت ملی وابسته به دانشگاه تل‌آویو افزود: «جمهوری اسلامی، مشخصا از سال ۲۰۲۰ عملیات ترور را گسترش داده به طوریکه در سال ۲۰۲۱ دستکم ۷ عملیات علیه منافع اسرائیل و یهودیان در مناطق مختلف جهان تدارک دیده، در سال ۲۰۲۲ حدود ۹ مورد و در سال ۲۰۲۳ نیز حدود ۹ مورد برنامه‌ریزی تروریستی داشته و در سال ۲۰۲۴ دستکم ۶ عملیات ترور برون مرزی را در آسیا، آفریقا و اروپا تدارک دیده و اهداف ترور را به اروپا و آمریکا گسترش داده است.»
این پژوهشگر روابط بین‌الملل و امور استراتژیک تلاش برای ترور دونالد ترامپ را ناشی از ترس حکومت ایران از قدرت گرفتن او دانست و تاکید کرد که با وجود گسترش تلاش‌های جمهوری اسلامی برای ترور مخالفان و «دشمنان» این ترورها اکثرا با ناکامی روبرو شده است.
در همین ارتباط، شاهین مدرس، تحلیلگر مطالعات امنیتی و کارشناس روابط بین‌الملل نیز در گفت‌وگو با برنامه تحلیلی «اخبار شبانگاهی» صدای آمریکا احتمال دست‌داشتن جمهوری اسلامی در ترور ناکام ترامپ در پنسیلوانیا در ماه ژوئیه را رد نکرد و گفت: «هیچ احتمالی را نمی‌توان نادیده گرفت چرا که جمهوری اسلامی در اقدامات تروریستی خود بعضا از افرادی استفاده می‌کند که در مرحله ابتدایی بنیادگرایی ادراکی قرار دارند و عوامل حکومت ایران با نفوذ به این افراد و با سوء استفاده از عقایدشان آنها را به ترورهایی همچون سوءقصد به جان دونالد ترامپ ترغیب می‌کند.»
او در بخش دیگری از سخنانش درباره چرایی برخورد نکردن ایالات متحده و کشورهای غربی با عوامل تبهکاری‌های جمهوری اسلامی آن را ناشی از وجود لابی‌های قدرتمند و ثروتمند جمهوری اسلامی در غرب دانست و افزود: «این لابی‌ها به شکل کاملا رسمی برای جمهوری اسلامی کار می‌کنند و با توجه به نظام‌های حقوقی در غرب، برای برخورد با آنها مدارک بسیار دقیق و شواهد قوی مورد نیاز است که همین امر، مبارزه با لابی‌های جمهوری اسلامی را سخت می‌کند.»
به باور این دو کارشناس، با حضور دونالد ترامپ در کاخ سفید، برخورد با لابی‌های جمهوری اسلامی و «گروه‌های مافیایی» حامی حکومت ایران به طور جدی پیگیری، بازوهای آن قطع و اقدامات مخرب آنها خنثی خواهد شد و احتمال اینکه اتحادیه اروپا نیز با تروریستی اعلام کردن سپاه پاسداران موافقت کند، افزایش خواهد یافت.
همچنین جیسون برادسکی، مدیر سیاست‌گذاری در سازمان «اتحاد علیه ایران هسته‌ای»، در واکنش به اتهام وارده به شاکری و همدستانش با انتشار پستی در ایکس خبر داد که فرهاد شاکری به طور داوطلبانه با پلیس فدرال آمریکا همکاری کرده تا بتواند مجازات «فرد ۱» این پرونده که اکنون در بازداشت پلیس آمریکا است را کاهش دهد.
آقای برادسکی همچنین در این پست نوشت: «حالا که سپاه می‌داند فرهاد شاکری که هنوز در ایران است، با آمریکا همکاری کرده، چه بلایی سرش می‌آید؟ آیا سپاه نیز به دنبال تخفیف مجازات فرد زندانی است؟ داستان و انگیزه بسیار پیچیده است.»
ایالات متحده ماه قبل به جمهوری اسلامی هشدار داده است که هرگونه سوء قصد به دونالد ترامپ را «اقدام جنگی» تلقی می‌کند و با آن مقابله خواهد کرد.
