تحریم سه شرکت هواپیمایی ایرانایر، ماهان، و ساها از سوی اتحادیه اروپا که به گفته یک مقام حکومتی در نتیجه آن از این به بعد هیچ پرواز ایرانی به اروپا نخواهد رفت، واکنشهای گستردهای در رسانههای اجتماعی به دنبال داشته و برخی کاربران وعده بیسرانجام پزشکیان درباره رفع تحریمها را یادآوری کردهاند.
در پی تحریم سه شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران توسط اتحادیه اروپا، دبیر انجمن شرکتهای هواپیمایی با بیان این که در میان شرکتهای ایرانی «تنها ایران ایر بود که به اروپا پرواز داشت»، گفت که آن هم با اعمال تحریمهای جدید اتحادیه اروپا پس از این هیچ هواپیمای ایرانی به این قاره پرواز نخواهد داشت.
این تحریم در حالی صورت گرفت که مسعود پزشکیان، در پیش از جانشینی رئیسی و معرفی به عنوان رئیس دولت چهاردهم جمهوری اسلامی گفته بود «آمدهام تا تحریمها را رفع کنم»؛ شعاری که به واسطه آن شاخه اصلاحطلبان حکومتی تلاش میکردند پزشکیان را متفاوت از سایر نامزدهای حکومتی جلوه دهند.
شماری از کاربران نیز تصاویری با عنوان «سرگردانی هواپیمای ایران ایر در آسمان ترکیه» منتشر کردهاند که به گفته آنها به خاطر تحریمهای اتحادیه اروپا «در آسمان ترکیه اجازه فرود» نیافته است.
نجات بهرامی، تحلیلگر سیاسی و روزنامهنگار، روز چهارشنبه ۲۵ مهر در واکنش به تحریمهای جدید اتحادیه اروپا تصویری از این شعار پزشکیان را منتشر کرد و در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «چند ماه بعد از این توییت مسافران ایرانی سرگردان و بلاتکلیف در فرودگاه به حال خود رها شدند، چون هواپیماها به خاطر تحریم جدید حق ورود به هیچ کشور نرمالی ندارند! این بود نتیجه آن همه هیاهو و تبلیغ دروغ که عباس عبدیها و زیدآبادیها و جلاییپورها به راه انداختند!»
بنیامین صدر، روزنامهنگار نیز به دوره شکوفایی شرکت هواپیمایی هما اشاره کرد و با نوشت: «حالا دیگر هواپیمایی ملی ایران در فرودگاههای معتبر و بزرگ اروپا نام و نشانی ندارد و به لطف “شیخ” تحریم همهجانبه است.»
او با انتشار تصاویری از فعالیت این شرکت هواپیمایی، یادآوری کرد: «بد نیست به این عکسهای روزگار خوش هما در روزگار “شاه” کمی نگاه کنیم. طرحی که مرحوم امیرعباس هویدا برای پروازهای ایرانی داشت، این بود که با برخاستن یک هواپیما با لوگوی هما از فرودگاههای شهرهای مهم اروپا، یک هواپیمای دیگر ایرانایر روی باند پرواز دیده شود … و چه آسان هما در دوران شیخ از اوج بر زمین افتاد.»
سیاوش رادمهر، کنشگر سیاسی فعال در شبکه اجتماعی ایکس، نیز گفت: «ایران ایر دیروز تحریم شد و دیگر هیچ پروازی به اروپا ندارد؛ شک ندارم اگر خمینی ملعون و شورش ۵۷ نبود این شرکت الآن بالاتر از خطوط هوایی ترکیش ایرلاین، قطر، یا امارات در سطح خاورمیانه و غرب آسیا بهترین و لوکسترین بود.»
پیشتر برخی کاربران به حضور هواپیماهای عربستان سعودی در فرودگاه جان اف کندی اشاره کرده و گفته بودند حکمرانی علی خامنهای «در چهار دهه اخیر ایران را به حضیض ذلت» در ابعاد مختلف رسانده است.
پیش از این حساب کاربری حافظه تاریخی فایل صوتی افشاشدهای از جواد ظریف، معاون راهبردی پزشکیان را منتشر کرده است که در ششم اسفند ۱۳۹۹ گفته بود: «بعد برجام کری گفت از روزی که ایران ایر را از لیست تحریم خارج کردیم پروازهایش به سوریه شش برابر شده. گفتم مگه میشود؟ رئیس هواپیمایی گفت درست است، “حاج قاسم” [سلیمانی] فشار آورده” گفتم قاسم جان چرا این کار را میکنی؟ با ماهان برو. گفت ایران ایر امنتر است.»
رضا رشیدپور، فعال رسانهای از شاخه اصلاحطلب جمهوری اسلامی و از مدافعان پزشکیان و ظریف، تحریم ایرانایر را امری مبارک برای ترکیه، امارات و قطر دانسته و گفته این تحریم «ظاهرا گزندی به قشر مرفه است، اما در حقیقت افزایش چند ۱۰ برابری خروج ارز از کشور خواهد بود که دامنه آسیب آن تا فقیرترین قشر هم میرسد.»
حسین شریعتمداری، نماینده علی خامنهای در روزنامه کیهان و از طیف اصولگرای جمهوری اسلامی هم گفته است: «حالا که اروپا سه شرکت هواپیمایی ایران را تحریم کرده، ما هم تنگه هرمز را ببندیم. برای ما افت دارد که ما را تحریم هوایی کنند، اما با هیچ واکنشی روبهرو نشوند.»
پیمان مولوی، فعال رسانهای نیز، تحریم هواپیمایی ایران ایر و ماهان را «شروع دور تازهای از تحریمها و اقدامات» علیه جمهوری اسلامی دانسته است.
اعمال تحریمهای اتحادیه اروپا علیه معاون وزیر دفاع جمهوری اسلامی ایران، اعضای ارشد سپاه پاسداران، و سه شرکت هواپیمایی به اتهام ارسال پهپاد، موشک، و تجهیزات دیگر به روسیه برای استفاده در جنگ علیه اوکراین، با استقبال شماری از مقامات این اتحادیه و کشورهای عضو، اسرائیل و همچنین چند تن از نمایندگان پارلمان اروپا مواجه شده است.
بر اساس تحریمهای روز دوشنبه ۲۳ مهر اتحادیه اروپا، نام سه شرکت هواپیمایی ایران ایر، ماهان ایر، و ساها، و نیز حمزه قلندری، معاون وزیر دفاع جمهوری اسلامی ایران، در میان تحریمشدگان است.
اتحادیه اروپا اعلام کرد که از هواپیماهای این شرکتها «بارها برای انتقال هواپیماهای بدون سرنشین ساخت ایران و فناوریهای مرتبط با آن به روسیه استفاده شده» و روسیه آنها را در «جنگ تجاوزکارانه» خود علیه اوکراین به کار برده است.
دبیر انجمن شرکتهای هواپیمایی با بیان این که در میان شرکتهای ایرانی «تنها ایران ایر بود که به اروپا پرواز داشت»، گفت که آن هم با اعمال تحریمهای جدید اتحادیه اروپا پس از این هیچ هواپیمای ایرانی به این قاره پرواز نخواهد داشت.
اسعدی سامانی به خبرگزاری ایلنا گفت که از این به بعد تقاضاها برای سفر به مقاصد اروپایی، «به سمت ایرلاینهای خارجی خواهد رفت» که به گفته او «البته با توجه به شرایط خاص منطقه، برخی از ایرلاینهای خارجی نیز پروازهای خود به ایران» را «محدود یا قطع کردهاند.»
او همچنین گفت که پروازهای اروپایی نیز «از این پس از طریق پروازهای کانکشن و از کشور واسط مانند ترکیه یا امارات برقرار میشود.»