نرگس محمدی، فعال حقوق بشر زندانی در اوین، در نهمین سالگرد مهاجرت فرزندانش کیانا و علی، ابراز امیدواری کرد که آنها بدانند او «مادری عاشق» است که «موج سهمگین حسرت کودکانش همچنان بر قلبش می‌کوبد.»
در متن نامه‌ای که روز سه‌شنبه ۲۶ تیر در حساب اینستاگرام منتسب به نرگس محمدی برنده جایزه صلح نوبل، منتشر شده، او تأکید کرده است: «در میدان مبارزه، مقاومت، و زندگی مادر زندانی نماد و نشان سرپیچی است.»
این زندانی سیاسی در شرح روزی که فرزندانش ایران را ترک کردند، گفته است: «صبحگاه ۲۶ تیر۹۴ در اقامتگاه رنج‌های التیام‌ناپذیر، در طبقه یکِ تخت اتاق ۲ در بند زنان سیاسی ـ عقیدتی اوین، شب را با چشمانِ باز تا انتهای مرزِ بی‌رنگِ کهکشان، قلبی پرتپش به شدت جهیدن گدازه‌های آتشفشان و دستانی سرد به برودتِ زمستانِ کوهستان به سقفِ آهنی تخت که شعاع دیدنِ مرا در یک متری ”حد” می‌زد، خیره مانده بودم.»
به تعبیر نرگس محمدی، «مادر زندانی، نابه‌جایی پرقدرت در میدان سرپیچی است» که «رنج را نه تقدس که معنا می‌بخشد» و «آهنگ مبارزه، ایستادگی و زندگی است.»
او با یادآوری احساسش ۲۶ تیر ۱۳۹۴، این دوری را که «برای زمانی نامعلوم» طول خواهد کشید، «دوری‌ای به معنای به آغوش نکشیدن، لمس نکردن، ندیدن و حتی صدایشان را نشنیدن؛ شبیه محو شدن در فضای مه‌آلود گم‌گشتگی نشانه‌ها که مادر و فرزند را در موقعیت وصف‌ناپذیری رها خواهد کرد» توصیف کرد.
خانم محمدی با بیان این که این دوری «مرا برای آنها “غریبه” و آنها رابرای من “ناآشنا” خواهد کرد»، افزود: «دوری‌ای که مرا، زنِ ناآشنایی خواهد ساخت که نامش “مادر” است. نامی “نا به جا”. “جا”؟ جایی به نام ایران در جایی به نام خاورمیانه. جایی که جنگ و استبداد شانه به شانه هم می‌تازند.»
نرگس محمدی با اشاره به رنج مادرانی که به واسطه جنگ، کشته شدن «در خیابان‌ها با گلوله‌های پاسدارانِ ضد امنیت» و همچنین اعدام، از فرزندانشان دور می‌شوند و رنج می‌کشند، گفته است: «امید دارم کودکانم بدانند من نیز چون همه مادرانِ زندانی گرچه یک “نا به جا” و نشان‌دار “سرپیچی”، اما مادری عاشق بودم که موج سهمگین حسرت کودکانش همچنان بر قلبش می‌کوبد.»
او تأکید کرده است: «من چون هزاران مادر زندانی، در این جا سر بر کشیده‌ام برای سرپیچی از حکومت جمهوری اسلامی که به نام دین‌سالاری، سودای سالار کردن دین و با پدرسالاری، سودای سالار کردن یک جنسیت را در سر داشت و اکنون به دیوسالاری نائل شده و دیو ستم، سلطه، تبعیض، و استبداد را سالار کرده است. خوش آن که زنان و مادران معترض و مبارز بنا دارند نشان دهند که ستم، سلطه، و تبعیض بر ما روا نیست و استوار در خط مقدم ایستاده‌اند.»
نرگس محمدی ۵۲ ساله از آبان ۱۴۰۰ تاکنون به دلیل چندین محکومیت قبلی در رابطه با کارزارهای خود علیه حجاب اجباری برای زنان و مجازات اعدام در ایران، زندانی است و به‌تازگی دوباره به اتهام «تبلیغ علیه نظام» به یک سال دیگر حبس محکوم شده است.
به گفته مصطفی نیلی وکیل نرگس محمدی، این حکم جدید در پاسخ به فراخوان برای تحریم انتخابات مجلس شورای اسلامی، نامه‌هایی به نمایندگان سوئدی و نروژی، و اظهارنظرهایی درباره دینا قالیباف، روزنامه‌نگار و دانشجوی ایرانی، صادر شده است.
صدور حکم جدید علیه نرگس محمدی با اعتراض بسیاری از نهادها و سازمان‌های بین‌المللی مواجه شده است.
در روزهای گذشته گروهی از کارشناسان مستقل سازمان ملل متحد در بیانیه‌ای از جمهوری اسلامی خواستند تا به آزار و اذیت نرگس محمدی، فعال حقوق بشر زندانی و برنده جایزه صلح نوبل، پایان دهد.
