اسماعیل هنیه ملقب به «ابوالعبد»، سیاستمدار فلسطینی و رئیس دفتر سیاسی گروه افراطی حماس است که بامداد چهارشنبه ۱۰ مرداد در تهران کشته شد.
گروه حماس را آمریکا و اتحادیه اروپا یک سازمان تروریستی میدانند.
هنیه برای شرکت در مراسم تحلیف مسعود پزشکیان، رئیسجمهور ایران، که سهشنبه نهم مرداد در مجلس شورای اسلامی برگزار شد، به تهران رفته بود.
اسماعیل هنیه ۶۲ سال پیش در اردوگاه آوارگان فلسطینی الشاطی در غرب شهر غزه به دنیا آمد. خانوادهٔ او اصالتاً از منطقهای هستند که اکنون شهرک اسرائیلی «اشکلون» نامیده میشود. آنها در جنگ عربی-اسرائیلی سال ۱۹۴۸ گریختند و به غزه رفتند.
آقای هنیه فارغالتحصیل رشتهٔ ادبیات عرب از دانشگاه اسلامی غزه در سال ۱۹۸۷ است؛ سالی که حرکتهای اعتراضی موسوم به «انتفاضه فلسطینی علیه اسرائیل» در غزه آغاز شد. او در دوران دانشجویی به گروه حماس پیوست.
اسماعیل هنیه در همان سال فارغ التحصیلی به دلیل مشارکت در اعتراضهای ضد اسرائیلی بازداشت شد که البته مدت این بازداشت کوتاه بود.
با نمود پیدا کردن حماس به عنوان «جنبش پیشروی ضد اسرائیلی» در غزه در سال ۱۹۸۸ هنیه بازداشت و به سه سال زندان محکوم شد.
پس از آزادی در سال ۱۹۲۲ اسماعیل هنیه و فرماندهان ارشد حماس همچون عبدالعزیز الرنتیسی و محمود الزهار، به همراه ۴۰۰ فعال دیگر را، به جنوب لبنان تبعید کرد.
آنها بیش از یک سال را در اردوگاه «مرج الزهور» در جنوب لبنان سپری کردند. پوشش رسانهای از این شخصیتها و فعالیتهای حماس در این دوره شکل بیسابقهای به خود گرفت واین گروه در جهان شناخته شد.
دسامبر سال ۱۹۹۳ هنیه به غزه بازگشت و به ریاست دانشگاه اسلامی منصوب شد.
پس از آنکه احمد یاسین، بنیانگذار گروه حماس، سال ۱۹۹۷ از زندان اسرائیل آزاد شد و اسماعیل هنیه به عنوان دستیار او انتخاب شد، رابطهٔ نزدیک این دو جایگاه هنیه را در داخل گروهش تقویت کرد؛ به گونهای که به نمایندگی حماس در تشکیلات خودگردان فلسطینی برگزیده شد.
سپتامبر ۲۰۰۳، هنیه و احمد یاسین، در نتیجهٔ حمله هوایی اسرائیل به ساختمان محل اقامتشان در شهر غزه، به شکلی سطحی زخمی شدند. این حمله در حالی انجام شد که این دو چند ثانیه قبل از آن، از ساختمان خراج شده بودند.
احمد یاسین شش ماه پس از این حادثه در حمله هوایی اسرائیل، کشته شد.
ریاست دولت خودگردان فلسطینی
در انتخابات پارلمانی فلسطینی که در دسامبر سال ۲۰۰۵ برگزار شد، نام اسماعیل هنیه در رأس فهرست نامزدهای حماس قرار داشت. در آن انتخابات فهرست نامزدهای حماس با عنوان «تغییر و اصلاح» منتشر شد. در نتیجهٔ این انتخابات ۷۶ کرسی از ۱۳۲ کرسی پارلمان فلسطینی، به نامزدهای حماس رسید.
با توجه به این نتایج، محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی، اسماعیل هنیه را مأمور تشکیل دولت کرد.
چند هفته مذاکرات برای تشکیل دولتی ائتلافی میان گروههای فتح و حماس و دیگر گروههای فلسطینی به شکست انجامید. از همین رو هینه دولت را از اعضای حماس و شماری از افراد تکنوکرات تشکیل داد.
او در اعلام برنامه دولتش از ایالات متحده آمریکا و اروپا خواست، تهدید خود مبنی بر توقف تأمین مالی تشکیلات خودگردان در صورت به رسمیت شناخته نشدن اسرائیل از سوی گروه حماس را اجرایی نکنند.
او در این اعلام برنامه «ادامهٔ مبارزه فلسطینیها تا دستیابی به استقلال» را «حق مشروع» دانست و در عین حال تأکید کرد که خواهان مذاکره با اسرائیل از راه میانجیگران بینالمللی است.
او گفت: «دولت ما از هیچ تلاشی برای دستیابی به صلحی عادلانه در منطقه، پایان دادن به اشغالگری و بازیابی حقوقمان، دریغ نخواهد کرد.»
البته ریاست حماس بر دولت خودگردان فلسطینی تا سال ۲۰۰۷ بیشتر دوام نیاورد. در آن سال درگیریهای داخلی گروههای فلسطینی به اخراج نیروهای امنیتی تشکیلات خوگردان از نوار غزه، کنترل کامل این باریکه توسط حماس و آغاز محاصرهاش از سوی اسرائیل منتهی شد.
اسماعیل هنیه سال ۲۰۱۷ به ریاست دفتر سیاسی حماس انتخاب و جانشین خالد مشعل در این سمت شد.
ایالات متحده آمریکا یک سال پس از آن نام آقای هنیه را در فهرست «تروریسم» قرار داد و او را تحریم کرد. در بیانیه وزارت خارجه آمریکا آمده است: «اسماعیل هنیه روابط نزدیکی با شاخنه نظامی حماس دارد … او از جنگ مسلحانه از جمله علیه غیر نظامیان، پشتیبانی میکند.»
موضع اسماعیل هنیه در برابر حمله ۱۵ مهر
پس از انتشار اخبار حملهٔ غافلگیرکننده حماس به شهرها و شهرکهای اسرائیلی در روز ۱۵ مهر سال گذشته که طی آن حدود ۱۲۰۰ نفر کشته و بیش از ۲۵۰ نفر به گروگان گرفته شدند، تصاویر اسماعیل هنیه به همراه شماری دیگر از رهبران حماس در دفتر این گروه در دوحه پایتخت قطر منتشر شد که در حال پیگیری اخبار از یک شبکه تلویزویونی هستند و برای ابراز شادی از این حادثه «سجده شکر» به جای میآورند.
خانواده هنیه
اسماعیل هنیه با دختر عمویش امال هنیه ازدواج کرد. حاصل این ازدواج ۱۳ فرزند، هشت پسر و پنج دختر، است.
سه تن از پسران هنیه، حازم، امیر و هنیه، در حملات هوایی اسرائیل به نوار غزه در جنگ جاری علیه حماس، کشته شدند.