پایگاه خبری اکسیوس روز جمعه، ۲۵ آبان، به نقل از دو مقام اسرائیلی گزارش داد که حمله بامداد ۵ آبان اسرائیل به پارچین، توسعه دستگاه انفجار هسته‌ای توسط جمهوری اسلامی را به شدت دشوار کرده است.
بر اساس این گزارش، حمله اسرائیل به سایت «طالقان ۲» این دستگاه پیچیده را که برای طراحی و آزمایش مواد منفجره پلاستیکی احاطه‌کننده اورانیوم در یک وسیله هسته‌ای ضروری است، از بین برده است.
اکسیوس به نقل از مقامات آمریکایی و اسرائیلی گزارش داد که جمهوری اسلامی در یک سال گذشته تحقیقات هسته‌ای حساس را از سر گرفته است، اما هنوز گامی در جهت تولید جنگ‌افزار هسته‌ای برنداشته است.
مقام‌های اسرائیلی به اکسیوس گفته‌اند که اگر جمهوری اسلامی قصد تولید جنگ‌افزار هسته‌ای را داشته باشد، باید دستگاه نابودشده را جایگزین کند، که در آن صورت نیز اسرائیل می‌تواند این تلاش را شناسایی کند.
یکی از این مقامات اظهار داشت که این دستگاه «گلوگاه» تولید بمب هسته‌ای است و بدون آن جمهوری اسلامی دچار مشکل خواهد شد.
اکسیوس ساعاتی پیشتر نیز به نقل از چند مقام آمریکایی و اسرائیلی گزارش داده بود که در جریان حمله ۵ آبان اسرائیل یک سایت تحقیقات فوق سری جنگ‌افزارهای هسته‌ای جمهوری اسلامی در پارچین ویران شد.
به گفته مقامات آمریکایی و اسرائیلی، حمله به این سایت آسیب چشمگیری به تلاش‌های حکومت ایران برای ازسرگیری تحقیقات درباره جنگ‌افزارهای هسته‌ای وارد کرده است.
یک مقام پیشین اسرائیلی مطلع از حمله به اکسیوس گفت این حمله تجهیزات پیچیده مورد استفاده برای طراحی مواد منفجره پلاستیکی احاطه‌کننده اورانیوم در یک وسیله هسته‌ای را که برای منفجر کردن آن لازم است، از بین برده است.
جمهوری اسلامی همواره مدعی بوده برنامه هسته‌ای صلح‌آمیزی دارد و نمایندگی حکومت ایران در سازمان ملل از اظهارنظر درباره گزارش اکسیوس خودداری کرد.
سایت طالقان ٢ در مجتمع نظامی پارچین واقع در ۲۰ کیلومتری جنوب شرق تهران، یکی از اهداف مورد حمله اسرائیل در حملات بامداد ۵ آبان بود.
طالقان ٢ تا زمان توقف برنامه جنگ‌افزارهای هسته‌ای جمهوری اسلامی موسوم به «آماد» در سال ۲۰۰۳ (١٣٨۲) بخشی از برنامه مزبور بود. موسسه علوم و امنیت بین‌المللی در ارتباط با طالقان ٢ گفته است که از آن برای آزمایش مواد منفجره مورد نیاز برای به کار انداختن دستگاه هسته‌ای استفاده می‌شد.
تصاویر ماهواره‌ای منتشرشده از طالقان ٢ به دنبال حمله ۵ آبان حاکی از تخریب کامل آن است.
اکسیوس به نقل از مقامات آمریکایی و اسرائیلی گزارش داد که فعالیت‌های اخیر در طالقان ٢ بخشی از تلاش حکومت ایران برای انجام تحقیقاتی است که می‌تواند برای توسعه جنگ‌افزارهای هسته‌ای و یا مصارف غیرنظامی مورد استفاده قرار گیرد.
یک مقام آمریکایی در این باره گفت فعالیت‌های اخیر در طالقان ٢ ممکن است زمینه‌ساز تولید جنگ‌افزار هسته‌ای بوده باشد. او این فعالیت‌ها را فوق سری خواند و افزود تنها بخش کوچکی از مقامات جمهوری اسلامی از آن مطلع بودند و غالب مقامات حکومت ایران از آن هیچ اطلاعی نداشتند.
سازمان‌های اطلاعاتی اسرائیل و ایالات متحده اوایل سال جاری میلادی (دی ۱۴۰۲) از فعالیت‌های تحقیقاتی جمهوری اسلامی در پارچین اطلاع یافتند. از جمله این فعالیت‌ها، مدل‌سازی کامپیوتری، متالورژی، و تحقیقات مواد منفجره است که می‌تواند برای جنگ‌افزارهای هسته‌ای مورد استفاده قرار گیرد.
اکسیوس پیشتر گزارش داده بود که کاخ سفید در ماه ژوئن سال جاری میلادی (۱۲ خرداد تا ۱۰ تیر) در گفت‌وگویی مستقیم و خصوصی با مقامات جمهوری، نسبت به فعالیت‌های تحقیقاتی مشکوک آنها هشدار داده است.
اکسیوس به نقل از منابع خود گزارش داد که آمریکایی‌ها امیدوار بودند هشدار آنها به مقامات جمهوری اسلامی، موجب توقف فعالیت‌های هسته‌ای حکومت ایران شود اما تهران به فعالیت‌های خود همچنان ادامه داد.
یک مقام آمریکایی گفت ماه‌ها پیش از حمله ۵ آبان اسرائیل، «نگرانی سراسری» درباره فعالیت‌های جمهوری اسلامی در طالقان ٢ وجود داشت.
تحقیقات هسته‌ای جمهوری اسلامی حتی مدیر سازمان اطلاعات ملی آمریکا را بر آن داشت که ارزیابی خود از برنامه هسته‌ای ایران را تغییر دهد.
وال‌استریت ژورنال در ١٩ مرداد سال جاری گزارش داد که گزارش سازمان اطلاعات ملی آمریکا به کنگره بر خلاف گزارش‌های سال‌های قبل حاوی این جمله نبود که جمهوری اسلامی در حال حاضر فعالیت‌های کلیدی توسعه جنگ‌افزارهای هسته‌ای لازم برای تولید دستگاه هسته‌ای قابل‌آزمایش را انجام نمی‌دهد.
هنگامی که اسرائیل در تدارک حمله به مواضع جمهوری اسلامی در پاسخ به حمله موشکی ۱۰ حکومت ایران به اسرائیل بود، طالقان ٢ به عنوان یک هدف مورد حمله انتخاب شد.
به گفته مقامات، جو بایدن از بنیامین نتانیاهو خواست به تاسیسات هسته‌ای جمهوری اسلامی حمله نکند تا جنگ گسترده میان حکومت ایران و اسرائیل آغاز نشود.
اما از آنجایی که طالقان ٢ بخشی از برنامه هسته‌ای اعلام‌شده جمهوری اسلامی نبود، حکومت ایران نمی‌تواند بدون اعتراف به نقض پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای، به اهمیت حمله به سایت مزبور اذعان کند.
یک مقام آمریکایی به اکسیوس گفت حمله اسرائیل به طالقان ٢ حاوی این پیام بود که اسرائیلی‌ها حتی بر موضوعات فوق‌سری مورد اطلاع عده اندکی از مقامات حکومت ایران اشراف اطلاعاتی چشمگیری دارند.
اسرائیل بامداد ۵ آبان در عملیاتی «دقیق و هدفمند» با شرکت دست‌کم ۱۰۰ فروند هواپیمای جنگی، بیش از ۲۰ موضع نظامی عمدتا مرتبط با پدافند هوایی جمهوری اسلامی را در چهار استان تهران، سمنان، ایلام، و خوزستان هدف حمله قرار داد.
این حملات تلافی‌جویانه اسرائیل پس از حمله موشکی ۱۰ مهر جمهوری اسلامی انجام شد که طی آن بیش از ۱٨۰ فروند موشک بالستیک به اسرائیل شلیک شد.
اسرائیل در حالی حمله به مواضع نظامی جمهوری اسلامی را برگزید که گمانه‌زنی‌های فراوانی درباره احتمال حمله به تاسیسات هسته‌ای، زیرساخت‌های انرژی، و حتی مقام‌های سیاسی و نظامی از جمله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، در رسانه‌های خبری مطرح شده بود.
دیوید آلبرایت، بازرس سابق سازمان ملل در زمینه تسلیحات، با انتشار پستی در رسانه ایکس و با استناد به تصاویر ماهواره‌ای تجاری گفت اسرائیل ساختمانی در پارچین به نام «طالقان ٢» را که برای فعالیت‌های آزمایشی در جریان برنامه منحل‌شده توسعه جنگ‌افزار هسته‌ای موسوم به «آماد» مورد استفاده قرار می‌گرفت، هدف حمله قرار داد.
او با استناد به اسناد به سرقت رفته توسط اسرائیل در سال ۲۰۱۸ گفت جمهوری اسلامی تجهیزات آزمایشی مهمی را در «طالقان ٢» نگهداری کرده است. آلبرایت افزود حتی اگر جمهوری اسلامی مواد کلیدی مهم را قبل از حمله هوایی اسرائیل از این ساختمان برداشته باشد، نباید ارزش ذاتی ساختمان مذکور برای فعالیت‌های مرتبط با جنگ‌افزارهای هسته‌ای در آینده را نادیده گرفت.
آلبرایت در ادامه گفت تصاویر ماهواره‌ای از پارچین نشان می‌دهد که اسرائیل به سه ساختمان دیگر در فاصله ۳۲۰ متری «طالقان ٢» آسیب وارد کرده است. در دو ساختمان از سه ساختمان مزبور، سوخت جامد برای موشک‌های بالستیک مخلوط می‌شد.
