بازار ارز در تهران روز پنجشنبه را در حالی آغاز کرد که نرخ دلار کماکان همچون روز گذشته، بالاتر از نرخ تاریخی ۱۲۰ هزار تومان مبادله میشود.
قیمت دلار در ادامۀ رکوردزنیهای خود روز چهارشنبه، ۱۲ آذر، با افزایش قیمت ۱۹۸۰ تومانی نسبت به روز قبل، در معاملات عصر به ۱۲۰ هزار و ۶۷۵ تومان رسید.
طی هفتۀ اخیر، دلار در بازۀ روزانه بین ۱۱۹ هزار و ۱۵ تومان و ۱۲۰ هزار و ۹۰۵ تومان نوسان داشت و نرخ مبادلۀ روز چهارشنبه، رکورد تاریخی قیمت جدید دلار محسوب میشود.
نرخ مبادلۀ دلار در بازار ارز تهران در ساعات نخستین روز پنجشنبه نیز کماکان بالای ۱۲۰ هزار تومان گزارش میشود.
بر اساس گزارش رسانههای داخل ایران، بازار ارز در سیزدهمین روز آذر با نرخ ۱۲۰ هزار و ۴۵۵ تومان فعالیت خود را آغاز کرد. آخرین قیمت اعلامی حواله دلار در مرکز مبادله ارزی برابر با ۷۰ هزار و ۸۸۸ تومان است. قیمت اسکناس دلار ۷۳ هزار و ۱۴ تومان است.
افزایش نرخ یورو نیز با جهشی تند و مبادلۀ آن با نرخ ۱۴۰ هزار و ۴۰۰ تومان در روز چهارشنبه در روز پنجشنبه ادامه یافت و بهای معامله هر یورو در بازار آزاد، ۱۴۰ هزار و ۵۲۰ تومان اعلام شد.
این اعداد نشان میدهد فقط از ابتدای هفته جاری، دلار بیش از شش هزار تومان و یورو بیش از هشت هزار تومان گرانتر شده است.
قیمت هر پوند در بازار آزاد امروز با افزایش چهار هزار تومانی ۱۶۰ هزار و ۷۱۰ تومان و بهای هر لیر ترکیه ۲۸۵۰ تومان است.
وبسایت تابناک نوشته جهش نرخ ارز در ایران به اندازهای بزرگ بود که بسیاری از تحلیلگران اقتصادی هم انتظار وقوع آن با این سرعت را نداشتند.
خبرگزاری مهر نیز با انتشار گزارشی از نوسانات بازار ارز در ایران، به نقل از کارشناسان نوشته که «جهش ارزی اخیر ریشۀ سیاسی دارد و مهار پایدار فقط با فعال شدن عرضه صادراتی ممکن است؛ نه با ارزپاشی بانک مرکزی».
شماری از رسانهها در ایران از جهشهای قیمت ارز در بازار ارز ایران با عنوان «زلزله» نام برده و از تعطیلی گستردۀ صرافیها خبر میدهند.
چه کسی در ایران نرخ ارز را تعیین میکند؟
با افزایش نوسانات و جهشهای زیاد در بازار ارز در ایران، انتقادها از بانک مرکزی و به ویژه از سکوت محمدرضا فرزین، رئیس بانک مرکزی در قبال این وضعیت افزایش یافته است.
به نوشته وبسایت تابناک، به نظر میرسد بازار ارز در ایران «رها» شده، کسی مسئولیتش را نمیپذیرد، اما همه اثرش را میبینند.
این وبسایت به نقل از یکی از فعالان باسابقه بازار نوشته: «آقای فرزین دائم میگوید این نرخ واقعی نیست؛ تلگرامی است؛ نابازار است؛ قبول نداریم! خب همان نرخی که قبول ندارید، زندگی مردم را زیر و رو کرده. شما با نپذیرفتن نرخ، واقعیت را عوض نمیکنید.»
مهراد عباد، عضو هیئت نمایندگان اتاق تهران نیز میگوید با آنکه در ظاهر به نظر میرسد در بازار ارز ایران «اتفاق خاصی نیفتاده، اما… چندین سال است که نوسان نرخ ارز بیش از آنکه ناشی از مسائل اقتصادی باشد، تحت تاثیر مسائل ژئوپولیتیکی، سیاسی و حتی اخبار داخلی است.»
به گفته او، در روزهای اخیر، «بدون اینکه رویداد اقتصادی یا سیاسی مهمی رخ داده باشد، نرخ ارز افزایش پیدا کرده است. دلیل آن را در بلاتکلیفی کنونی میدانم که باعث افزایش نرخ ارز میشود.»
عباد در پاسخ به اینکه چه کسانی نرخ بازار آزاد را تعیین میکنند گفت: «هر روز ساعت ۱۱ صبح یک نرخ مشخص میشود. روایتهای مختلفی وجود دارد؛ برخی میگویند گروهی از صرافها در خارج نرخ را تعیین میکنند، برخی دیگر مثل رئیس کل بانک مرکزی میگویند در کانال تلگرامی نرخ را مشخص میکنند. واقعاً ارزش پول ملی نباید توسط گروههای نامشخص تعیین شود.»
دیگر عضو هیئت نمایندگان اتاق ایران نیز درباره دلایل نوسانات و رکوردشکنیهای جدید نرخ ارز در بازار آزاد میگوید که این تغییرات ناشی از ترکیبی از «عوامل بنیادی بازار، وضعیت درآمدهای ارزی دولت و اثرات روانی تحولات ژئوپلیتیک است».
به گفتۀ حمید حسینی، «ارز هم مثل بقیه کالاها، حتماً تابع عرضه و تقاضا است و عوامل بنیادی بازار در آن اثرگذارند. علاوه بر این، ارز کالایی سیاسی است و تحت تأثیر تحولات ژئوپلیتیک، مسائل منطقهای، وضعیت رشد اقتصادی کشور و میزان درآمدهای ارزی دولت قرار دارد.»
او معتقد است: «با توجه به اینکه سایه جنگ هنوز از کشور برداشته نشده قاعدتاً آثار روانی این مسئله بر بازار مشهود است و بخشی از پول و سرمایه از کشور خارج میشود و در داخل، تقاضا برای تبدیل ریال به دلار افزایش پیدا میکند.»
بازار ارز ایران با آنکه سالهاست که دارای نوسانات گستردهای است، اما پس از جنگ ۱۲ روزه میان ایران و اسرائیل که با مجموعهای از حملات غافلگیرکننده اسرائیل به ایران در ۲۳ خرداد ۱۴۰۴ آغاز شد، رکوردهای تازهای را ثبت کرده است.
