مراسم تنفیذ حکم ریاست جمهوری مسعود پزشکیان از سوی علی خامنهای دو روز پیش از ادای سوگند در مجلس، در دفتر رهبر جمهوری اسلامی برگزار شد.
روز یکشنبه و با آغاز این مراسم، رهبر جمهوری اسلامی حکم ریاستجمهوری مسعود پزشکیان را تنفیذ کرد.
تنفیذ به معنی اعتباربخشی به حکم است و با تنفیذ فردی که در انتخابات ریاستجمهور رأی آورده، دیگر برای او از لفظ رئیسجمهور منتخب استفاده نمیشود و تمام اختیارات رئیسجمهور را دارد.
بر اساس اصل ۱۱۰ قانون اساسی جمهوری اسلامی، رهبر باید حکم رئیس جمهور انتخاب شده در رأیگیری را تنفیذ کند و بر آن صحه بگذارد.
در مراسم امروز، یکشنبه ۷ مرداد، ابتدا احمد وحیدی، وزیر کشور، گزارشی از روند برگزاری دورهای اول و دوم انتخابات ارائه کرد و پس از آن مسعود پزشکیان و سپس علی خامنهای سخنرانی کردند.
خبرگزاریهای داخلی میگویند «بیش از ۲۵۰۰ نفر از مقامات کشوری و لشکری» و دیگران در این مراسم حضور دارند.
مسعود پزشکیان، رئیس دولت چهاردهم در این مراسم گفت که «سپاسگزار لطف و تدبیر رهبر انقلاب هستم که عرصه را بر مشارکت مؤثر ملت و رقابت سیاستهای متفاوت در چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری گشودند و همچنان خاک پای ملت ایران هستم که پای در عرصه گذاشتند و با رأی خود به تدبیر مسئولیت بر دوش این حقیر نهادند.»
سخنان او در مورد «گشودن عرصه بر رقابت سیاستهای متفاوت» در این انتخابات در حالی بیان میشود که وجود سازوکارهایی مانند نظارت استصوابی و همچنین سرکوبهای سیاسی، عرصه سیاستگذاری در ایران را همچنان محدود به فرد رهبر کرده است.
این درحالی است که قدرت اصلی در جمهوری اسلامی در دست رهبر است و رهبر میتواند با استفاده از ابزارها و نهادهایی که تحت کنترل خود دارد، جهت و سمتوسوی هرگونه انتخابات در ایران را مشخص کند.
با این وجود، علی خامنهای در سخنرانی خود در مراسم یکشنبه، به انتقاد از دوران حکومت محمدرضا پهلوی پرداخت و آن را دوره «وضع نابسامان و ذلت و انفعال» دانست و در ادامه مدعی شد که «انقلاب اسلامی دخالت در امور کشور را به مردم هدیه کرد.»
رهبر جمهوری اسلامی در روزهای اخیر تأکید کرده بود که باید صدای واحدی از کشور شنیده شود، اختلافات نباید آشکار شود و خواستار «کمک» مجلس به مسعود پزشکیان برای «انجام وظایف» دولت او شد.
در مراسم تحلیف آقای پزشکیان به عنوان رئیسجمهور جدید، روسای قوه قضائیه و مقننه، رئیس مجلس خبرگان و دبیر شورای نگهبان، آیتالله خامنهای را در جایگاه مخصوص همراهی میکردند.
از چهرههای شاخص حاضر در این مراسم میتوان به حسن روحانی (رئیسجمهور سابق)، سعید جلیلی و علیرضا زاکانی (رقبای انتخاباتی آقای پزشکیان)، علی لاریجانی، احمد جنتی و علیاکبر ناطق نوری اشاره کرد.
محمدجواد ظریف، وزیر خارجه دولت قبل و از چهرههای نزدیک به آقای پزشکیان نیز در این مراسم حضور داشت.
خبرگزاریهای ایران خبری یا تصویری از حضور محمود احمدینژاد و محمد خاتمی در این مراسم منتشر نکردند.
در آستانه مراسم تنفیذ و تحلیف و انتخاب کابینه جدید، محمد خاتمی، رئیس جمهور اسبق و اصلاحطلب ایران شامگاه شنبه، ششم مرداد به دعوت مسعود پزشکیان با او دیدار و گفتوگو کرد.
محمد خاتمی ۱۷ تیرماه نیز در پی انتخاب مسعود پزشکیان به عنوان رئیس جمهور با وی دیدار کرده بود.
روز یکشنبه، همزمان با مراسم تنفیذ، در ایران تعطیل عمومی اعلام نشد اما شماری از نهادها از جمله مجلس شورای اسلامی و شورای شهر تهران گفتهاند به دلیل مراسم تنفیذ تعطیل هستند.
قرار است مراسم تحلیف یا ادای سوگند مسعود پزشکیان روز سهشنبه در مجلس برگزار شود.
روایتهای مختلفی در سالهای اخیر منتشر شده است که تعیین وزیر برای وزارتخانههایی مانند امور خارجه، اطلاعات، کشور و فرهنگ و ارشاد اسلامی بدون موافقت شخص رهبر جمهوری اسلامی امکانپذیر نیست.
اما مسعود پزشکیان گفته است پس از جمعبندی فهرست کابینه که توسط مشاورانش انجام میشود، در مرحله آخر به سراغ علی خامنهای میروند و با هماهنگی و مشورت با او به یک «جمعبندی نهایی» خواهند رسید که افراد کابینه را بتوان معرفی کرد.
در انتخابات زودهنگام ریاستجمهوری که روز ۱۵ تیرماه بهدنبال کشته شدن ابراهیم رئیسی و هیئت همراه برگزار شد، مسعود پزشکیان با بیش از ۱۶ میلیون رأی به عنوان رئیسجمهور جدید ایران معرفی شد.
اما دور نخست این انتخابات کمترین میزان مشارکت مردمی نسبت به دورههای دیگر انتخابات ریاست جمهوری را به ثبت رساند.
اما علی خامنهای و سایر مقامات جمهوری اسلامی به معضلات اصلی که به کاهش حضور مردم در انتخابات منجر شده، اشاره نکردهاند.
مسئله اقتصاد و روابط خارجی
مسعود پزشکیان به تازگی گفت که رشد هشت درصدی اقتصادی که در برنامههای توسعه ایران آمده است، بدون روابط خارجی امکانپذیر نیست.
او اما در اولین اظهارات و دیدارهای خود پس از انتخاب شدن به عنوان رئیس جمهور ایران، تمرکز خود را بر موضوع غزه و ادامه کمک به شبهنظامیان تحت حمایت جمهوری در منطقه قرار داد.
با وجود تأکید قبلی مسعود پزشکیان بر «روابط خارجی»، رهبر جمهوری اسلامی در سخنرانی مراسم تنفیذ گفت که «هیچ مسئله داخلی را نباید متوقف به موضوع خارجی کرد.»
او همچنین گفت که «اولویتها باید رعایت شود، امروز اولویت با مسائل اقتصادی است.»
این درحالی است که مقامهای جمهوری اسلامی همواره تحریمها علیه ایران را از مسببان اصلی وضعیت وخیم اقتصادی اعلام کردهاند و منتقدان، سیاستهای منطقهای و جهانی علی خامنهای را مسبب این تحریمها میدانند.
رهبر جمهوری اسلامی در ادامه سخنرانی یکشنبه گفت که «یکی از اولویتها ارتباط مستحکم با کشورهایی است که در شرایط دشوار به ما کمک کردند» و افزود: «انگیزه مخالفت با برخی کشورهای اروپایی نداریم؛ آنها با ما خوب برخورد نکردند.»