محمد خاتمی، رئیسجمهور اسبق ایران، در واکنش به موج انتقادهای اصلاحطلبان از کابینهٔ پیشنهادی مسعود پزشکیان، خواستار ادامه حمایت آنها از رئیسجمهور جدید شد و گفت وقتی پزشکیان «میگوید طرح نور طرح سیاهى است، طبعاً جلوى آن خواهد ایستاد».
آقای خاتمی در عین حال از پزشکیان خواست به «۵۰ درصدی که در انتخابات شرکت نکردند» و «چندین میلیون نفری» که رأی سلبی دادهاند هم «توجه جدی» داشته باشد.
براساس گزارش وبسایت جماران از سخنان ۲۲ مرداد محمد خاتمی در جمع مشاورانش، وی گفت کابینهٔ پیشنهادی پزشکیان «نباید موجب ارزیابیهای شتابزده و نومیدى شود» و اصلاحطلبان نباید «به وادی انتقاد سخت و مخالفت» بیفتند.
او در عین حال با یادآوری برخی قولها و وعدههای پزشکیان و تأکید بر اینکه اصلاحطلبان باید این موارد را از رئیسجمهور جدید بخواهند، گفت: «وقتى ایشان مىگوید طرح نور، طرح سیاهى است، طبعاً جلوى آن خواهد ایستاد. وقتی آنچه را بر جامعه دانشگاهى و فرهیخته میگذرد نمیپسندد، میکوشد آنچه درست است و مورد پسند آنان است عملی شود.»
طرح موسوم به «نور» برنامهٔ مقابلهٔ حکومت با زنانی است که مخالف حجاب اجباری در معابر عمومی هستند. این طرح از ۲۵ فروردین امسال با حضور مجدد گشتهای ارشاد در برخی نقاط شهرها آغاز شده و تاکنون گزارشهای متعددی نیز از ضربوشتم و بازداشت خشونتآمیز زنان منتشر شده است.
مخالفت با «تحقیر هنرمندان و توهین و جفا به آنها»، «رابطه و تعامل بر اساس مصالح ملی با دنیا و رفع تحریمها» از دیگر مواردی است که خاتمی در اظهارات جدید خود بهعنوان قولهای پزشکیان یاد کرد.
این اظهارات در حالی است که بسیاری از چهرههای سیاسی، بهویژه اصلاحطلبان و حامیان آقای پزشکیان در انتخابات، از فهرست پیشنهادی او به مجلس ابراز ناامیدی کرده و میگویند این کابینه در سطح توقع کسانی نیست که رأی دادند و خواستار تغییر بودند.
خاتمی که خود از حامیان پزشکیان در انتخابات بود، در تازهترین اظهارات خود ضمن حمایت از آنچه «دولت وفاق ملى و وحدت» خوانده، گفت: «۵۰ درصدی که در انتخابات شرکت نکردند و چندین میلیون نفری که عمدتاً از ترس اینکه زمام امور بهدست جریانی نامطلوب برای مصالح ملی و امنیت و توسعه کشور بیفتد، به ایشان رأى دادند، باید در امر وفاق و وحدت مورد نظرِ جدی باشند.»
میزان مشارکت در انتخابات ریاستجمهوری چهاردهم، براساس آمار رسمی، برای اولین بار در تاریخ جمهوری اسلامی به زیر ۵۰ درصد سقوط کرد و مسعود پزشکیان بهعنوان نامزد مورد حمایت اصلاحطلبان و اصولگرایان میانهرو در مقابل سعید جلیلی، نامزد اصولگرایان تندرو، قرار گرفت و به ریاستجمهوری رسید.
با این حال، اعلام فهرست پیشنهادی پزشکیان برای کابینه که هیچ چهرهٔ برجستهای از اصلاحطلبان در آن دیده نمیشود، در کنار حضور چهرههایی که به اردوگاه اصولگرایان تعلق دارند و یا انتخاب آنها صرفاً با هماهنگی مقامات ارشد حکومت و نهادهای امنیتی انجام گرفته است، موجی از انتقادها را در میان حامیان انتخاباتی پزشکیان برانگیخت.
تا جایی که علی عبدالعلیزاده، رئیس ستاد انتخاباتی پزشکیان، اعلام کرد بیشتر افرادی را که برای کابینه چهاردهم معرفی شدهاند، نمیشناسد. همزمان محمدجواد ظریف نیز که ریاست «شورای راهبری» ازجمله برای انتخاب اعضای کابینه را بر عهده داشت، از سمت خود کنارهگیری کرد.
با این حال، محمدرضا عارف که بهعنوان معاون اول رئیسجمهور منصوب شده است، روز دوشنبه گفت که این روزها «به منش ارزشمند دکتر پزشکیان بیانصافی میشود».
محمد خاتمی نیز در اظهارات تازهٔ خود خواستار «درک موقعیت پیچیده و خطیر کنونی و برخورد واقعبینانه و مبتنی بر اطلاعات درست و انصاف» شد. او توضیح بیشتری درباره «موقعیت خطیر کنونی» نداد.
در طیف سیاسی مقابل اما کابینه پیشنهادی پزشکیان با اقبال نسبی اصولگرایان و حتی طیف تندرو آنان روبهرو شده و انتقادها به فهرست کابینه را «سهمخواهی و تمامیتخواهی» اصلاحطلبان توصیف میکنند.
ازجمله روزنامه کیهان که زیر نظر رهبر جمهوری اسلامی اداره میشود، روز چهارشنبه در یادداشتی درباره اعضای «شورای راهبری» نوشت که «به خاطر شانتاژ همین افزونخواهان برای تبدیل سهم خواهی به تمامیتخواهی، نمیشود نص صریح قانون را کنار گذاشت».
اشارهٔ این یادداشت به حق قانونی رئیسجمهور برای انتخاب وزرا و معرفی به مجلس است، با این حال در این یادداشت به مستندات قانونی استعلام از نهادهای امنیتی و حکومتی و جلب نظر دفتر رهبری برای انتخاب وزرا اشاره نشده است.
مسعود پزشکیان نیز روز چهارشنبه در واکنش به انتقادها گفت این فهرست «براساس اعتقاد عمیق دولت چهاردهم به خردجمعی، همفکری و تعامل با همهٔ جریانات سیاسی تهیه شده» و به همین دلیل «حتی اسامی افرادی که در انتخابات به نامزدهای رقیب رأی داده بودند نیز دیده میشود».
رئیسجمهور جدید همچنین بار دیگر تأکید کرد که دولت او قرار است دولت «وفاق ملی» باشد، با این حال توضیح بیشتری دربارهٔ روند انتخاب اعضای کابینهاش نداد.
آقای پزشکیان همچنین، برخلاف سنت رایج، پس از انتخاب به عنوان رئیسجمهور هنوز نشست خبری برگزار نکرده است؛ موضوعی که به یکی از دیگر کانونهای انتقاد از او در رسانهها و شبکههای اجتماعی تبدیل شده است.
در سوی دیگر ماجرا یعنی مجلس نیز روند بررسی وزرا در برخی کمیسیونها آغاز شده وازجمله روز سهشنبه اعلام شد که کمیسیون بهداشت مجلس با وزرای پیشنهادی بهداشت و کار موافقت کرده است.
سخنگوی کمیسیون امور داخلی کشور نیز از حضور اسکندر مؤمنی، گزینهٔ پیشنهادی برای وزارت کشور، در جلسهٔ کمیسیون خبر داد و گفت «جمعبندی خوبی حاصل شد».
معرفی اسکندر مؤمنی، از چهرههای نزدیک به علی خامنهای و محمدباقر قالیباف، برای وزارت کشور ازجمله مواردی است که واکنشهای بیشتری را در میان اصلاحطلبان حامی پزشکیان برانگیخته است تا جایی که روزنامه اصلاحطلب اعتماد، انتخاب اسکندر مؤمنی را یکی از دلایل استعفای محمدجواد ظریف از همکاری با دولت مسعود پزشکیان عنوان کرد.
قرار است مجلس شورای اسلامی از روز ۲۷ مرداد بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی دولت چهاردهم را آغاز کند.