شماری از رهبران کشورهای جهان و مقامات بلند پایه آمریکایی، به کنارهگیری جو بایدن از ادامه حضور در رقابتهای انتخابات ریاست جمهوری پنجم نوامبر ۲۰۲۴ ایالات متحده واکنش نشان داده و این تصمیم را ناشی از «وطندوستی» او دانستند.
جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا روز یکشنبه ۳۱ تیر ماه از نامزدی حزب دموکرات برای انتخابات آتی کنارهگیری کرد. او دقایقی پس از کنارهگیریاش، با انتشار تصویری از خود و کامالا هریس از کاندیداتوری او اعلام حمایت کرد.
خانم هریس در بیانیهای گفت «افتخار میکنم که تایید رئیس جمهوری را دارم.»
معاون اول جو بایدن رئیس جمهوری ۸۱ ساله آمریکا از حزب دموکرات در ادامه بیانیه خود تصریح کرد، «قصد من بدست آوردن نامزدی (حزب دموکرات در انتخابات ریاست جمهوری) و برنده شدن است.»
او گفت، جو بایدن «با این از خودگذشتگی و اقدام میهن پرستانه همان کاری را انجام میدهد که در طول عمر خدمت خود انجام داده است: مردم آمریکا و کشور ما را بر هر چیز دیگری [در اولویت] قرار میدهد.»
تصمیم جو بایدن برای کنارهگیری، در پی درخواستهای فزاینده دموکراتها اتخاذ شد و واکنشهای گستردهای به همراه داشت.
در اولین واکنشها از سوی رهبران جهان، کییر استارمر، نخست وزیر بریتانیا، در بیانیهای اقدامات جو بایدن در طول حیات حرفهایاش را به نفع مردم آمریکا دانست و در واکنش به تصمیم او برای کنارهگیری از نامزدی انتخابات گفت تصمیم بایدن «محترم» است، چرا که او به منافع آمریکا و مردمش فکر میکند.
جاستین ترودو، نخست وزیر کانادا با انتشار پستی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «من سالهاست که رئیس جمهوری بایدن را میشناسم. او مرد بزرگی است و هر کاری که انجام میدهد با عشق به کشورش و برای کشورش انجام میدهد.»
آنتونی آلبانیز، نخست وزیر استرالیا نیز در ایکس خطاب به جو بایدن نوشت: «از شما برای رهبری و خدمات مداومتان متشکرم. اتحاد استرالیا و ایالات متحده در دوره شما با تعهد مشترک ما به ارزشهای دموکراتیک، امنیت بینالمللی، رفاه اقتصادی و اقدامات آب و هوایی، قویتر از همیشه بوده است.»
اولاف شولتز، صدراعظم آلمان، دستاوردهای بایدن برای آمریکا، اروپا و جهان را تحسین کرد و در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «به لطف بایدن، همکاریهای ما نزدیک است، ناتو قوی است و ایالات متحده یک شریک خوب و قابل اعتماد است. تصمیم او برای کاندید نشدن مجدد شایسته تقدیر است.»
سیمون هریس، نخست وزیر ایرلند، در بیانیهای از «رهبری جهانی» بایدن قدردانی کرد و نوشت: «جو بایدن، در تمام سمتهایی که بر عهده داشته، همیشه صدایی تزلزلناپذیر و مدافع پرشور صلح در جزیره ایرلند بوده است و کشور ما از این بابت به او بدهی بزرگی دارد.»
اسحاق هرتزوگ، رئیس جمهوری اسرائیل از بایدن بهخاطر «حمایت بیوقفه از مردم اسرائیل» در طول زندگی حرفهای چند دههاش قدردانی کرد و نوشت: «جو بایدن به عنوان نخستین رئیس جمهوری ایالات متحده که در زمان جنگ از اسرائیل بازدید کرد، به عنوان دریافتکننده مدال افتخار ریاست جمهوری اسرائیل، و به عنوان متحد واقعی مردم یهود، نمادی از پیوند ناگسستنی بین دو ملت است.»
پدرو سانچز، نخست وزیر اسپانیا، تصمیم جو بایدن را «شجاعانه و باوقار» دانست و در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «عزم و رهبری او، در حمایت از اوکراین در مواجهه با تجاوزات روسیه مثال زدنی بوده است. اقدام به کنارهگیری، کاری بزرگ از سوی یک رئیس جمهور بزرگ است که پیوسته برای دموکراسی و آزادی مبارزه کرده است.»
در آن سو اما واکنشها از سوی روسیه متفاوت بود.
دمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، به یک خبرگزاری روسی گفت «مسکو از نزدیک تحولات پس از تصمیم جو بایدن برای پایان دادن به رقابتهای انتخاباتی خود را زیر نظر دارد، اما هنوز چهار ماه تا انتخابات باقی مانده و این یک دوره زمانی طولانی است که در آن خیلی چیزها میتواند تغییر کند. ما باید صبور باشیم و آنچه را که اتفاق میافتد به دقت رصد کنیم.»
ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه، نیز در واکنش به کنارهگیری جو بایدن مدعی شد «باید در مورد تبانی رسانهها و محافل سیاسی آمریکا تحقیق شود که چرا حقیقت را در مورد وضعیت روحی بایدن پنهان و با افکار عمومی بازی کردهاند.»
ویاچسلاو ولودین، رئیس مجلس عوام روسیه هم گفت رئیس جمهوری ایالات متحده باید در قبال «درگیری در اوکراین و آسیبهایی که به اقتصاد اروپا و روسیه وارد کرده»، پاسخگو باشد. بایدن مشکلاتی را در سراسر جهان و در کشور خودش ایجاد کرده و حالا که میبیند انتخاب نمیشود بدون اینکه منتظر انتخابات بماند فرار میکند.»
در داخل آمریکا واکنشها به کناره گیری جو بایدن از رقابت انتخاباتی و حمایت از کامالا هریس، دربرابر ترامپ کاندیدای جمهوریخواهان، پرچالشتر بود.
دونالد ترامپ نامزد حزب جمهوریخواه در انتخابات ۲۰۲۴ آمریکا، در واکنش به کنارهگیری جو بایدن از رقابتهای انتخاباتی امسال، با تکرار انتقادهای خود علیه او، گفت «بایدن از ابتدا نباید نامزد انتخابات میشد.»
رئیس جمهوری پیشین ایالات متحده روز یکشنبه در مصاحبه با شبکه ان بی سی، جو بایدن را «بدترین رئیس جمهوری تاریخ ایالات متحده» دانست و مدعی شد که سیاستهای بایدن به آمریکا «صدمه» زده است.
نامزد جمهوریخواهان در انتخابات پنجم نوامبر امسال، به شبکه سی ان ان نیز در همین ارتباط گفت که پیروزی بر کامالا هریس معاون بایدن، در صورت معرفی او به عنوان نامزد حزب دموکرات، «آسانتر» خواهد بود.
سناتورها و نمایندگان جمهوریخواه نیز به کناره گیری جو بایدن از مبارزات انتخاباتی واکنشهای مشابهی نشان دادند.
میچ مککانل، رهبر اقلیت جمهوریخواه سنا، در واکنش به کنارهگیری جو بایدن از انتخابات ریاست جهوری آمریکا، مدعی شد مشکلات عمده کنونی، از قبیل نرخ تورم و ورود مهاجران غیرقانونی، ناشی از عملکرد بایدن است.
این سناتور ارشد جمهوریخواه در بیانیهای گفت، «چهار سال، مردم آمریکا با تورم تاریخی در داخل، هرج و مرج در مرزها و رهبری ضعیف در صحنه جهانی مواجه بودهاند … ما نمیتوانیم چهار سال دیگر، واماندگی را تحمل کنیم.»
مایک جانسون، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا از حزب جمهوریخواه، در واکنش به خروج جو بایدن از رقابتهای انتخابات ریاست جمهوری امسال، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت «اگر بایدن شایستگی حضور در رقابتهای انتخابات ریاست جمهوری را ندارد، شایسته ادامه خدمت در مقام ریاست جمهوری آمریکا را هم ندارد و باید فورا استعفا دهد.»
جانسون وضعیت کنونی را «بیسابقه در تاریخ آمریکا» توصیف کرد و گفت، حزب دموکرات نامزد این حزب را تنها در فاصله اندکی، بیش از ۱۰۰ روز مانده به انتخابات، مجبور کرد از رقابت کنار بکشد و آرای بیش از ۱۴ میلیون آمریکایی را که انتخاب کرده بودند او نامزد دموکراتها در انتخابات باشد باطل کردند.
او همچنین مدعی شد که حزب دموکرات با کامالا هریس هم، که جو بایدن از او برای نامزدی دموکراتها در انتخابات نوامبر امسال حمایت کرده است، چشمانداز بهتری نخواهد داشت.
با این حال لیز چِینی، عضو سابق کنگره آمریکا از حزب جمهوریخواه در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس از جو بایدن تقدیر کرد: «رئیس جمهوری بایدن بابت دههها خدمت به کشور و تصمیم شجاعانهای که امروز اتخاذ کرد، شایسته قدردانی ماست.»
فرزند دیک چِینی، معاون اول جورج دبلیو بوش رئیس جمهوری اسبق آمریکا، افزود، «تدوینکنندگان قانون اساسی ما میدانستند جمهوری تنها در صورتی پابرجا خواهد ماند که رؤسای جمهوری این شأن و شخصیت را داشته باشند که وظیفه را بر اهداف و منافع شخصی مقدم بدارند.»
روسای جمهور پیشین، سناتورها و نمایندگان عضو حزب دمکرات از تصمیم جوبایدن برای کناره گیری تمجید کردند.
باراک اوباما، رئیس جمهوری اسبق آمریکا که جو بایدن در مقام معاون او خدمت میکرد، در بیانیهای در واکنش به خروج بایدن از رقابت انتخاباتی، او را یکی اثرگذارترین رؤسای جمهوری آمریکا خواند و گفت: «امروز به ما یادآوری شد، یک بار دیگر، که او یکی از استثناییترین وطنپرستان است.»
او در بخشی از بیانیه خود گفته است، بایدن از زمانی که رئیس جمهوری آمریکا شد به پایان دادن همهگیری کرونا کمک کرد، میلیونها فرصت شغلی ایجاد کرد و هزینه داروها را کاهش داد، و نخستین لایحه عمده امنیت مربوط به اسلحه در طول ۳۰ سال را تصویب کرد.
باراک اوباما افزود، بایدن بزرگترین سرمایهگذاری در حوزه تغییرات اقلیمی را انجام داد و برای تضمین حقوق کارگران جنگید و در حوزه بینالمللی نیز جایگاه آمریکا در جهان را بازگرداند و قدرت ناتو را تجدید کرد و جهان را برای مقابله با تجاوز روسیه به اوکراین بسیج کرد.
بیل کلینتون، رئیس جمهوری اسبق آمریکا از حزب دموکرات و همسرش هیلاری کلینتون، ضمن قدردانی از زحمات جوبایدن، از کامالا هریس به عنوان گزینه جایگزین حمایت کردند.
آنها در بیانیهای گفتند همراه میلیونها آمریکایی دیگر از دستاوردهای بایدن تشکر میکنند و برای آنها باعث افتخار است که همراه با رئیس جمهوری آمریکا، جو بایدن، از نامزدی معاونش کامالا هریس در انتخابات پیشرو حمایت کنند.
چاک شومر، رهبر اکثریت دموکرات سنای آمریکا، در بیانیهای با تمجید از خدمات جو بایدن گفت که او «نه تنها یک رئیس جمهوری و یک رهبر عالی، بلکه یک انسان واقعا شگفتانگیز است.»
این قانونگذار ارشد دموکرات افزود، تصمیمی که بایدن گرفت کار «آسانی» نبود، «اما او یک بار دیگر کشور، حزب و آینده ما را در اولویت قرار داد.»
نانسی پلوسی رئیس پیشین مجلس نمایندگان آمریکا از حزب دموکرات نیز در واکنش به کنارهگیری جو بایدن از رقابت انتخاباتی گفت، بایدن «یک آمریکایی میهن پرست است که همیشه کشور را در اولویت قرار داده است.»
او در بیانیه خود که اندکی پس از اعلام خروج بایدن از انتخابات منتشر شد گفت، «میراث چشمانداز، ارزشها و رهبری بایدن، او را به یکی از مهمترین رؤسای جمهوری در تاریخ آمریکا تبدیل کرده است.»
رقابت نهایی برای انتخاب چهل و هفتمین رئیس جمهوری ایالات متحده، ۵ نوامبر یا ۱۵ آبان امسال بین دونالد ترامپ از حزب جمهوریخواه، و نامزد نهایی حزب دموکرات که اواسط مرداد ماه قرار است در جریان برگزاری مجمع ملی دموکراتها در شیکاگو انتخاب و رسما معرفی شود، برگزار خواهد شد.